تهیه حفره دسترسی در علم درمان ریشه

هدف از تهیه حفره دسترسی اولین و شاید مهمترین مرحله درمان غیر جراحی کانال ریشه است.

یک حفره دسترسی مناسب برای گرفتن نتیجه مطلوب از درمان ریشه لازم است.

بدون یک حفره دسترسی خوب،کاربرد صحیح وسایل و مواد در سیستم کاملا ً پیچیده و متنوع کانال ریشه مشکل میشود.

اهداف تهیه حفره دسترسی عبارتند از:

1-مشخص کردن مدخل تمام کانالها

2-دسترسی مستقیم به فوران اپیکال یا نقطه شروع خمیدگی ریشه

3-محافظت از نسج سالم دندان

یک حفره دسترسی مناسب یک مسیر مستقیم و هموار به سیستم کانال ریشه و نهایتاً به اپکس ایجاد میکند.

اگر حفره دسترسی خوب تهیه شود،منجر به  شستشوی کامل و موثر،شکل دهی و تمیز کردن کامل و پر کردن مناسب کانال میگردد.

توجه به راهنمائی های زیر برای تهیه حفره دسترسی در کلیه دندانها ا ضروری به نظر میرسد:

1-نمایان کردن آناتومی داخلی دندان:

به دلیل اینکه آناتومی داخلی  دندان،شکل حفره دسترسی را تعیین میکند،اولین قدم در تهیه یک حفره دسترسی،ارزیابی رادیو گرافی های پری اپیکال قبل از شروع کار برای بررسی موقعیت پالپ چمبر،میزان کلیسفیکاسیون اتاقک پالپ،تعداد ریشه ها و کانالها و طول تقریبی کانالها است.

همچنین عمل کننده با ارزیابی رادیو گرافی اولیه جهت و میزان نفوذ اولیه فرز را انتخاب و تعیین میکند.

2-آماده حفره دسترسی از سطح لینگوال و اکلوزال :

معمولاً در دندانهای قدامی،حفره دستری از سطح لینگوال و در دندانهای خلفی،از سطح اکلوزال تهیه میگردد.

این سطوح بهترین سطوح برای دستیابی مستقیم به کانال یا کانالها هستند.

درضمن تهیه حفره دسترسی در این سطوح ملاحظات و مخاطرات زیبایی و ترمیمی را کاهش میدهد.

البته لازم به ذکر است که برخی از محققین توصیه کرده اند که برای انسیزورهای ماندیبول،بخصوص اگر دچار سایش شده اند،حفره دسترسی از طح انسیزال تهیه گردد.

این امر اجازه دسترسی بهتر به کانال لینگوال و تمیز کردن بهتر کانال را میدهد.

3-برداشت کامل تمام پوسیدگی ها و پرکردگی های نامناسب:

عمل کننده باید قبل از ورود به پالپ چمبر و سیستم کانال ریشه،تمام پوسیدگی ها و پرکردگی های نامناسب را بردارد.

این امر از ورود ترمیم میکروارگانیزمها و آلودگی به داخل کانال جلوگیری میکند.

4-برداشت نسوج بدون پشتیبان دندانها:

هنگام تهیه حفره دسترسی،قسمتی از بخش مرکزی دندان برداشته شده که مقامت دندان را نسبت به استرس کاهش میدهد.

پس از اتمام حفره دسترسی،عمل کننده باید برای ارزیابی قابل ترمیم بودن دندان و جلوگیری از شکستن دندان،تمام نسوج بدون پشتیبان دندان را یردارد ولی از برداشتن غیر ضروری نسوج سالم دندان باید پرهیز نماید.

5-عم تداخل دیواره های حفره دسترسی با ورود مستقیم وسایل به کانالها:

کنترل کامل عمل کننده بر روی تمام وسایل آماده سازی و پر کردن کانال امری حیاتی است.

نسج کافی از دندان باید برداشته شود که وسایل بدون تداخل با دیواره های کانال به آسانی وارد کانال شوند.

مخصوصاً در مواردی که کانال دارای خمیدگی شدید است یا کانال با کف پالپ چمبر یک زاویه بسیار تند دارد.

عدم توجه به این مسئله میتواند منتج به خطاهای حین درمان،شکستن وسیله،یا ایجاد اپیکال ترانسپورتیشن گردد.

پیروی از این قانون احتمال وقوع خطاهای حین کار را کاهش داده و کارائی وسایل در شکل دهی،تمیزکردن و پر کردن کانال را افزایش میدهد.

برداشت کافی از نسج دندان جهت دسترسی آسان وسایل به کانالها(تهیه حفره دسترسی)

6-استفاده از سوند اندودانتیکس در تعیین مدخل کانالها و شاخکهای پالپی:

برای تعیین مدخل کانالها از سوند مستقیم و برای اطمینان از برداشت شاخکهای پاگی و سقف پالپ چمبر باید از سندهای کج استفاده نمود.

استفاده از سوند مستقیم برای تعیین مخل کانالها(تهیه حفره دسترسی)

7-مشاهده اتاقک پالپ با بزرگنمایی و نور کافی:

بزرگنمایی و نور کافی در مراحل مختلف درمان ریشه،مخصوصا برای تعیین موقعیت کانالها،بررسی کانالهای کلسیفیه،بسته و یا خمیده بودن کانال مهم هستند.

لوپهای جراحی از جمله وسایلی هستند که عمل کننده را در رسیدن به این هدف کمک میکند.

8-متباعد بودن دیواره های حفره دسترسی و ارزیابی مناسب بودن حفره  دسترسی برای سیر کرونالی :

دیواره های حفره دسترسی باید متباعد ((divergent باشند تا هم با ورود وسایل به داخل کانال تداخل نکرده و هم نیروهای اکلوزالی باعث فرو رفن پرکردگی موقت به داخل حفره و برهم خوردن سیل نشوند.

حداقل 5-3 میلیمتر از مواد ترمیمی موقت (پانسمان)برای فراهم کردن سیل کرونالی مناسب،لازم است.

دیواره های متباعد حفره دسترسی و وجود فضای کافی برای پانسمان(تهیه حفره دسترسی)

وسایل مورد نیاز برای تهیه حفره دسترسی :

بزرگنمایی نور

هندپیس high dpeed  و low speed

فرزفیشور 008 ، فرزهای روند کار باید شماره 2،4،6، فرز لانگ شنک الماسی با نوک غیر برنده

سوند اندودنتیکس

سوند داسی دوسر

مرجع:انتشارات رویان پژوه