خطاهای اپکس لوکیتور چیست و راه های کنترل این خطاها

اپکس لوکیتور (Apex Locator) یا همان اپکس فایندر (Apex finder) دستگاهی ضروری است برای دندانپزشکانی که درمان اندو انجام می دهند. این دستگاه یک ردیاب الکترونیکی است و دندانپزشکان برای درمان ریشه دندان (اندو) از آن استفاده می کنند. با استفاده از اپکس لوکیتور(اپکس فایندر) می توان موقعیت اپیکال فورامن و همچنین طول فضای کانال ریشه دندان را مشخص کرد. لازم به ذکر است بدانید دستگاه اپکس لوکیتور از طریق تعیین کردن طول کانال ریشه دندان به بالابردن موفقیت درمان ریشه دندان بسیار کمک کرده است اما گاهی خطاهایی دارد که پزشک معالج با دانستن آن راحت تر می دهند درمان را مدیریت کند در این مقاله در مورد این خطاهای احتمالی بیشتر صحبت می کنیم.

خطاهای اپکس لوکیتور چیست

خطاهای اپکس لوکیتور به معنی نشان دادن مثبت کاذب و یا منفی کاذب در دستگاه می باشد.هنگامی که دستگاه هنوز به اپکس نرسیده و در چند میلیمتری اپکس شروع به بوق زدن و آلارم دادن می کند به آن مثبت کاذب و اگر از اپکس رد شدیم و دستگاه هیچ علائمی نشان نداد و تغییری در اعداد ثبت نشد به آن منفی کاذب گفته می شود.

دانستن دلیل خطاهای اپکس لوکیتور

این خطاها می توانند در همه دستگاهها  وجود داشته باشند اما با داشتن اطلاعات و آگاه بودن از یک سری ملاحظات می توان جلوی این خطاهای مثبت کاذب را گرفت:

1. Cleaning & shaping
2. پوسیدگی ها
3.  لثه ملتهب
4.  پرکردگی های فلزی
5.  خونریزی از کانال
6. مواد شستشو دهنده داخل کانال
7. سایز فایل اندازه گیری
8. کانال های لترالی
9. دندان های تایپ دو
10. شکستگی های ریشه

تمام این خطاهای احتمالی را در مقاله به اختصار و کامل توضیح می دهیم با روبیکان همراه باشید تا در مورد خطاهای اپکس لوکیتور بیشتر بدانید.

Cleaning & shaping

اولین و متداولترین مورد در خطاها Cleaning & shaping است. پس از ایجاد اکسس، هنگامی که در دندان هنوز عروق و اعصاب خونی وجود دارد؛ اندازه گیری کانال موجب ایجاد سیگنال مثبت کاذب می شود که این مسئله به دلیل وجود بافت پالپی (موجب هدایت جریان) است.

• در نتیجه مهمترین مسئله انجام Cleaning  و Shaping  اولیه و برداشت نسج قبل از اندازه گیری طول کانال می باشد

 پوسیدگی ها عامل مهمی در ایجاد خطا اپکس

پوسیدگی های وسیع که گاهی حتی در نمای کلینیکی قابل مشاهده نیستند به عنوان هادی جریان الکتریسیته عمل کرده و می توانند به محض ورود فایل به کانال سیگنال مثبت کاذب ایجاد کنند، به خصوص پوسیدگی های وسیعی که به ناحیه ریشه ها رسیده و هنگام اندازه گیری با فایل در تماس باشند.

• برای حذف این خطا  باید در ابتدا پوسیدگی کاملا برداشته شود و سپس طول کانال مجددا اندازه گیری گردد، برداشت پوسیدگی موجب می شود که دستگاه به حالت نرمال برگشته و صحت طول کانال را نشان دهد.

 لثه ملتهب دلیل دیگری برای خطا دادن در دستگاه اپکس

گاهی شکست تاج دندان موجب ایجاد التهاب در لثه می شود و بافت لثه ملتهب شده به داخل دندان نفوذ کرده و موجب هدایت جریان الکتریسیته می گردد که به محض ورود فایل باعث ایجاد خطای مثبت کاذب می شود، در این موارد نیز پس از برداشت بافت ملتهب می توان طول کانال را اندازه گیری کرد

 پرکردگی های فلزی

از آنجایی که پرکردگی های فلزی هادی جریان الکتریسیته است؛ تماس فایل با پرکردگی های فلزی موجب ایجاد خطای مثبت کاذب می گردد

• هنگام اندازه گیری کانال، درصورت وجود پرکردگی فلزی وسیع باید امکان دسترسی بزرگتری ایجاد گردد تا فایل به هنگام ورود به کانال با پرکردگی در تماس نباشد.
• در صورتی که دسترسی به اندازه ای باشد که فایل با دیواره فلزی کراون در تماس نباشد می توان در کراون ها و بریج ها نیز با ایجاد اکسس طول کانال را با اپکس لوکیتور اندازه گیری کرد.

 خونریزی از کانال

خونریزی در کانال موجب ایجاد اتصال کوتاه می گردد و در صورت اندازه گیری کانال هنگام خونریزی، دستگاه با خطای کاذب مثبت مواجه می شود.در نتیجه به هنگام خونریزی از کانال ابتدا به ساکن باید خونریزی را متوقف کرد و سپس طول کانال را اندازه گیری کرد.

مواد شستشو دهنده داخل کانال

هنگامی که کانال مملو از مواد شستشو دهنده باشد، امکان ایجاد خطای مثبت کاذب وجود دارد اما نیازی به خشک بودن کامل کانال نیست؛ می توان داخل اوریفیس را با پنبه و چند میلیمتر ابتدایی کانال را با paper point  سایز بزرگ خشک کرد.

سایز فایل اندازه گیری یک مورد شایع ایجاد خطای کاذب مثبت

یکی از موارد بسیار شایع که موجب خطای کاذب مثبت می شود. برابر نبودن سایز فایل با قسمت اپیکالی ریشه است. هنگامی که سایز فایل بسیار کوچکتر از سایز اپیکالی باشد به دلیل عدم تماس کامل دیواره های فایل با دیواره های اپیکالی،  دستگاه خطا نشان داده و اندازه گیری صحیح مقدور نمی باشد

یادآوری مهم:

• برای نمونه در کانالهای باریکتر مانند کانالهای مزیو باکالی یا دیستو باکالی بهتر است از فایل های کوچکتر، مانند فایل های ۱۰، ۱۵ و نهایتا ۲۰ استفاده گردد و برای دندان های سانترال و کانال های پهن تر از فایل های بزرگتر مانند ۲۵ یا ۳۰ استفاده گردد.

کانال های لترالی

در صورت وجود کانال های لترالی و هنگامی که فایل به کانال لترالی می رسد، دستگاه با بوق ممتد مثبت کاذب نشان می دهد و هنگامی که کانال لترالی را رد می کنیم دستگاه مجددا under  نشان می دهد.

توصیه روبیکان به دندان پزشکان:

•  توصیه می شود که فایل را نیم میلیمتر فراتر از اپکس برده و اگر همچنان دستگاه اور نشان داد می توان فایل را به آرامی بالاتر برد و طول کانال را اندازه گیری کرد

 دندان های تایپ دو

دندان هایی که در یک ریشه دو کانال دارند مانند دندان های ۶ بالا که دارای مزیوباکال ۱ و ۲ می باشند و یا دندان های مولر پایین که در ریشه مزیال خود دارای کانال های مزیوباکال و مزیولینگوال می باشند می توانند موجب ایجاد خطا شوند. که این خطا به معنی وجود دو کانال در ریشه می باشد.

 شکستگی های ریشه

وجود شکستگی در ریشه موجب ایجاد اتصال های کوتاه ما بین کانال و PDL  می شود که این اتصالات خطاهای مثبت کاذب در دستگاه نشان می دهند.

نتیجه گیری کلی

ده علت خطا در اپکس لوکیتور در این مقاله در حین کار بررسی شد و راه های پیشگیری از این اتفاق را با شما به اشتراک گذاشتیم.